Anneler İçin Süt Yapan Besinler, Yiyecekler.
Geçen hafta içinde okurlarımdan birisi bana bir e-posta mesajı gönderdi. Elif hanımın sorunuyla ilgili mesajın bir bölümünü sizinle paylaşmak istiyorum. Bu mesajda anlatılan sorunların aynı şikâyetleri paylaşan pek çok annenin ilgisini çekeceğini düşünüyorum.
” … Doktor bey, ben 29 yaşında çalışan bir anneyim. Üç aylık bir kız çocuğum var. Doğduğundan beri anne sütü vermeye devam ediyorum. Ancak son zamanlarda sütümde bir azalma hissediyorum. Bebeğim daha sık ağlamaya başladı. Önceleri gece kesintisiz 5-6 saat uyurken şimdi gecede 3-4 kez uyanıyor. Bu nedenle uykudan uyanıp defalarca emzirmek zorunda kalıyorum. Çocuğum kendi sütümden yeterince beslenemediği için ek mama başladım. Mamayı iki haftadır veriyorum. Önceleri mamayı yadırgamasına rağmen şimdi biberonla beslenmeyi tercih ediyor sanırım. Bu durum da beni endişelendiriyor…”
“… Eskiden her gün defalarca kaka yapan bebeğim artık 3-4 günde bir kaka yapmaya başladı…”
“… Size sormak istediğim: Bebeğimi nasıl beslemem gerekiyor?.. Anne sütünü artırmanın yolları nelerdir?.. Kullanabileceğim doğal bir ürün var mı?.. Kabızlığın nedeni verdiğim mama olabilir mi?”
Elif hanım, bahsettiğiniz şikâyetlerinizin pek çoğu anne sütünün azalmasına bağlı gelişen sıkıntılar… İşte merak ettiğiniz soruların cevapları…
Bebekler için en iyi gıda maddesi hangisidir? Ek gıdalara nasıl geçilmelidir?
Anne sütü, bebeklerin ihtiyaçlarını tam olarak karşılayan bir besin kaynağıdır. Bebeklerin sağlıklı beslenip gelişebilmesi için henüz anne sütünden daha değerli bir gıda maddesi üretilememiştir. Bu nedenle herhangi bir engel olmadığı takdirde bebeklerin ilk 6 ayda sadece anne sütü ile beslenmeleri önerilir.
Anne sütü ile beslenmenin bebekler için avantajları nelerdir?
Anne sütü ile beslenen bebekler diğerlerine göre daha hızlı gelişirler, zekâ düzeyleri daha ileri olur. Anne sütünün sindirimi diğer mamalara göre daha kolaydır. Bağırsakları çalıştırdığından kabızlık görülmez. Geceleri kesintisiz uyuyan bebeklerde bu dönemde büyüme hormonu daha düzenli salgılanır.
Anne sütünü artırmanın doğal yolları nelerdir?
Anne sütü, beyindeki hipofiz bezinde üretilen Prolaktin hormonu tarafından salgılanır. Bu hormon süt bezlerindeki salgıyı artırarak etki gösterir. Prolaktin hormonunun düzenli olarak salgılanabilmesi için kişinin rahat, stressiz bir ortamda olması, anne ile bebek arasında yakın ilişki kurulması gereklidir. Bebeğin sesi, kokusu ve dokunuşlar anneyi rahatlatır, bebekle arasındaki bağı güçlendirerek süt salgısını arttırır.
Emziren bir annenin aynı zamanda beslenmesine dikkat etmesi gereklidir. Annelerin günde 2-3 litre sıvı alması, her gün protein içeriği yüksek gıdalar (et, balık, tavuk) tüketilmesi, bol meyve yenmesi ve meyve suları içilmesi gereklidir. Sebze çorbaları, domates suyu, ve zeytinyağlı yiyecekler beslenme uzmanları tarafından özellikle önerilmektedir. Günlük kalsiyum ihtiyacı gerek 2-3 bardak süt gerekse peynir veya yoğurt tüketilerek karşılanabilir. Bu konuda gerekirse bir diyet uzmanına danışılabilir.
Günde 2 fincan ısırgan çayı ile 4-5 fincan rezene çayı sütün kalitesin ve miktarını artırır. Özellikle vejeteryan annelerin soya fasulyesi ve soya sütlerinden zengin bir diyet ile beslenmesi kendilerine bu yönde büyük avantaj sağlamaktadır.
Anne sütünün salgılanmasının azaldığı dönemlerde ya da bebeğinizin sütünüzü tam olarak boşaltamadığı dönemlerde süt pompaları kullanmak gereklidir. Bebeğiniz emdikten sonra kalan sütü pompalar vasıtası ile sağmanız süt bezlerinin tamamen boşaltılmasını sağlayacaktır. Bu bezler ne kadar iyi boşaltılırsa o kadar fazla salgı yaparlar. Ayrıca göğsünüze yapacağınız masaj da süt bezlerini uyaracaktır. Bu yöntemlerin uygulanması ile annelerin çoğunun süt salgısı tatmin edici ölçüde artacaktır!
Ada çayı ve maydonoz anne sütünü azaltır mı? Anne sütünü azaltan diğer faktörler nelerdir?
Yapılan çalışmalar ada çayını çok sık tüketen annelerin anne sütü üretiminin azaldığını göstermektedir. Ayrıca emziren annelerin aşırı tüketimden kaçınması gereken diğer baharat ve bitkiler aşağıda sayılmıştır:
Anne sütünü azaltan baharat ve bitkiler:
> Ada çayı
> Nane / Mentol
> Kekik
> Maydonoz
> Kara ceviz
> Civanperçemi
> Kuzu kulağı
Emziren annelerin acı baharatlardan, sigara, kahve, çay ve alkolden uzak durması gerekmektedir. Bu tür maddeler anne sütü yoluyla bebeğinize geçebileceği gibi süt üretimini de olumsuz yönde etkileyecektir.
Mutlu ve sağlıklı günler…
Dr. Umut Altunç
Peki anne sütünü azaltan besinler nelerdir biliyor musunuz?
Öğrenmek için Anne Sütünü Azaltan Besinler Nelerdir haberimizi okuyabilirsiniz.
Bebeklerde gaz yapan yiyecekler: Anne sütü alan bebeklerde gaz problemi daha az olur. Mamayla beslenen bebeklerde gaz problemi ve kusma eğilimi daha fazla olur enfeksiyonlar daha sık ve fazla görülür. Bebek için en iyisi anne sütü: Bebek için hem kalori hem protein içeriği olarak en uygun içeriğe sahip besin anne sütüdür. Yeni doğum yapmış ya da 5 günlük bir annenin sütünün içeriğiyle 3 aylık emziren bir annenin sütünün içeriği de birbirinden farklı özellikler gösterir. Bebeğin bağırsak düzeninin enzimlerinin gelişimine göre anne sütü içeriği de değişir ve biz bunu hiçbir zaman bir ek besinle ya da bir mamayla sağlayamayız. Bebeğinizi anne sütü ile besleyin Buradan bebek için en iyi besinin anne sütü olduğunu görürüz. Yani bir anne sütünü verebilmek için sonuna kadar çaba sarf etmeli. Eğer ki bebeğe anne sütü dışında bir besin mama vermek zorundaysak bebeğin gaz problemleri kolik ağlamaları kakasının durumu takip edilmeli ve uygun olmayan durumlarda mama içeriği değiştirilmeli. Mama içeriğinin değiştirilmesi gereken durumlar için içeriği farklı olan mamalar mevcut. Yine de bebek için ilk 6 ay süresince kesinlikle ek besin tavsiye edilmez. 6 aydan sonra ise bebeğin durumuna ve kilo alımına göre hareket etmeli ve besinleri ona göre yavaş yavaş arttırmalıyız. Bu şekilde hareket edildiğinde bebekteki kolik ağlamaları ve gaz problemleri diğer bebeklere oranla daha az görülür. Annenin beslenmesi ile bebeğin gazı arasında ilişki var mı? Anne sütünün yeterli gelebilmesi için annenin ilk 6 ayda hatta ilk 1 yılda beslenmesine dikkat etmesi gerekir. Emziren annenin yeterli kalori yeterli sıvı alması kendini yormaması ve sık sık emzirmesi gerekir. Bunlar anne sütünü arttıran faktörlerdir. Kolik ağlamasında da annenin beslenme biçimi ve aldığı besinler rol oynar. Besin tüketimi konusunda annenin izlenimleri de çok önemlidir. Mesela annenin tükettiği bir besin sonrasında bebeğinin etkilendiğini görürse o besini artık tüketmemesi gerekir. Kafeinli içeceklerden uzak durun Emziren anne çok fazla kafein içeren çay kahve kola gibi içeceklerden kaçınmalı özellikle fındık fıstık gibi kuruyemişlerden uzak durmalıdır. Çikolata da bebeklerde kusma eğilimini arttırır ve alerji yaparak gaz problemi oluşturur. İnek sütü gaz yapabilir Emziren anne inek sütü tüketmemeli. Annenin inek sütü tüketmesi bebekte gaz problemine yol açar. Bu yüzden emzirme dönemi içindeyken anneler inek sütünden uzak durmalı. Katkı maddesi içeren yiyeceklerden kaçınmalı Bebeği kötü yönde etkileyebilecek besinler arasında sucuk salam sosis patates cipsi gibi katkı maddesi içeren besinler yeralır. Bebeğin emzirme döneminde annenin mümkün olduğunda katkı maddesi içeren besinlerden kaçınması ve bunları tüketmemesinde fayda vardır. En çok gaz yaptığı bilinen yiyecekler Çay kahve kola gibi kafeinli yiyecekler Fındık fıstık gibi kuruyemişler İnek sütü Çikolata Sucuk salam sosis patates cipsi gibi katkı maddesi içeren besinlerdir. — Konuyla ilgili forumlardan alıntılar: Öncelikle her emzirmeden sonra ağızdan gazını mutlaka çıkarmaya çalışın karnına inmeden…(Dik pozisyonda yada yüzüstü yatırıp sırtını sıvazlayarak) Yine her emzirmeden sonra gazı çıksa bile en az bi 5-10 dk dik pozisyonda tutmalıki yediklerini iyice sindirsin daha fazla gaz olmasın (doktorlar yarım saat diyo ama) Damla olarak Sab simplex kullandım çok olmasada faydasını gördüm… Düzenli olarak rezene çayı içirdim… Bazı günler kendim rezene-anason-oğul otunu kaynatıp içtim Yediklerime özellikle dikkat ettim …Mercimek-bulgur.pişmemiş soğan-baklagiller-yaş sebzeler-çikolata-çay vede sütten tamamen uzak durdum.. Yemeklerime bir maktar kimyon koydum gazı aldığı için.. Hepsinden en önemlisi gazı için kıvrana kıvrana ağladığında ılıtılmış zeytinyağını karnına sürüp saç kurutma makinasını tuttum karnı ısınıp yumuşasın diye.. Sonrasında kolayca uykuya daldığını ve gazını daha kolay çıkardığını farkettim.. Daha başka aklıma gelirse yazarım arkadaşlar şimdilik yaptıklarım bunlar.. Hepinize gazsız günler dilerim… — Diyelim ki, ilk defa anne baba oldunuz, bebeğinizle birlikte hastaneden eve döndünüz. Yenidoğan bebeğiniz , annesini emip günün büyük bölümünü uyuyarak geçiriyor. Siz de ne kadar şanslı olduğunuzu, bebeğinizin pek uslu olduğunu düşünüyorsunuz. Acele etmeyin! Sonra birdenbire, 2-3 hafta geçtiğinde sanki o uslu bebek gidip yerine minik bir canavar geliyor. Sevgili bebeğiniz, akşama doğru birden huysuzlanıyor, durmadan ağlamaya başlıyor. Bacaklarını karnına çekiyor, kızarıp bozarıyor, ellerini yumruk yapıyor, sanki canı çok acıyormuş gibi ağlıyor. Üstelik bu durum, haftanın çoğu günü aynı saatlerde tekrarlanıyor. İşte, bebek büyütmenin en zor dönemlerinden biriyle karşı karşıyasınız. Sağlıklı bebeklerde görülen bu tarz nedensiz ağlamalara KOLİK diyoruz. Kolik, bir hastalık değildir ve bebeğe zarar vermez. Bebeklerin yaklaşık % 10′ unda görülen bir tablodur. Dış dünyaya uyum sürecinin bir parçası olarak kabul edilebilir. Kolik Ne Kadar Sürer? Bebek 2-3 haftalık olduğunda başlar, 4-6 haftada en yoğun döneme ulaşır, çoğunlukla 3 ayda biter. Bebeği Doktor Görmeli mi? Evet. Belki, pek yapacak bir şey yoktur. Ama, doktorunuz en azından bebekte başka bir sorun olmadığından emin olmak için onu muayene edecektir. Bazen; fıtık, barsak düğümlenmesi, orta kulak iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu gibi problemler de çok ağlamaya yol açar ve bebeğin sorunu kolik sanılabilir. Ayrıca, doktorunuz, kolik için bazı damlalar veya bitkisel çaylar önerebilir. Kolik Neden Olur? Koliğin nedeni bilinmiyor. Anne sütü alan bebekte annenin yediklerine allerji, mama alan bebekte mamanın içeriğine allerji, sindirim sisteminin tam olgunlaşmamış olması, artmış barsak gazı, bebeğin günlük rutinindeki değişiklikler, annenin endişesi ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Ancak, kesin bir neden saptanamamıştır. Emziren Anne Hangi Gıdalardan Kaçınmalı? Lahana, karnabahar, Brüksel lahanası, brokoli, kuru baklagiller, inek sütü ve süt ürünleri, soğan, sarımsak, baharatlı gıdalar, kahve, çay, çikolata gibi besinler annenin diyetinden çıkarılıp bebeğin rahatlayıp rahatlamadığı gözlenebilir.